Badania podstawowe

Regularne badania krwi to jeden z najważniejszych sposobów kontroli ogólnego stanu zdrowia organizmu oraz pierwszy krok w celu wczesnego wykrywania chorób i stanów, które prowadzą do ich rozwoju.

Znajomość stężeń różnych parametrów we krwi, takich jak cholesterol LDL, może pomóc odpowiednio dostosować dietę lub poziom aktywności fizycznej, aby wyeliminować niezdrowe nawyki i zapobiec rozwojowi powikłań. Posiadanie wiedzy na temat istniejących niedoborów np. żelaza, umożliwia rozpoczęcie suplementacji i dostarczenie organizmowi maksymalnej ilości brakujących składników. W przypadku wykrycia zaburzeń hormonalnych lub wodno-elektrolitowych można szybko podjąć działania mające na celu przywrócenie równowagi. Świadomość toczącego się stanu zapalnego czy procesu nowotworowego, daje możliwość jak najwcześniejszego rozpoczęcia leczenia. Ponadto, wykonywanie testów pozwala na zdobycie informacji o tym, jak zmienia się funkcja poszczególnych narządów w czasie.

Badania podstawowe pełnią cały szereg ważnych ról i powinny zostać wykonane jako pierwsze w przypadku jakichkolwiek wątpliwości. Dostarczają bowiem informacji nie tylko lekarzowi, ale i pacjentowi, który swoim postępowaniem może mieć duży wpływ na wyniki.

Badania podstawowe – kiedy wykonać?

Badania podstawowe zaleca się wykonywać profilaktycznie w celu kontroli ogólnego stanu zdrowia, co najmniej raz do roku. Testy mogą wcześnie wykryć oznaki ostrzegawcze prawie każdej choroby.

Oznaczeń należy dokonać niezwłocznie, w przypadku obecności niepokojących objawów, które obniżają komfort życia – wtedy często pełnią funkcję pomocniczą przy postawieniu diagnozy, co jest ich przyczyną. W sytuacji stwierdzonej choroby, badania podstawowe mogą być wykonywane częściej i posłużyć do monitorowania jej przebiegu, do oceny skuteczności wprowadzonych zmian w stylu życia lub rozpoczętego leczenia.

Badania podstawowe mogą pomóc wykryć stany jakie jak:

• anemia (niedokrwistość, zmniejszona zdolność krwi do przenoszenia tlenu do tkanek)
• spadek odporności lub infekcje (bakteryjne, wirusowe, pasożytnicze)
• zaburzenia układu krzepnięcia (zmniejszone lub zwiększone wykrzepianie)
• nieprawidłowości w poziomie jonów (sodu, potasu, chloru, wapnia, magnezu)
• niedobory witamin, mikro i makroelementów (witamina B12, żelaza)
• zaburzenia w obrębie gospodarki kostnej (zazwyczaj zwiększone niszczenie kości)
• nieprawidłowości w zakresie metabolizmu lipidów, białek, węglowodanów
• ostre uszkodzenie i stan zapalny w obrębie wątroby, serca, nerek
• zaburzenie funkcji wydzielniczej przysadki mózgowej, trzustki, tarczycy, nadnerczy, jąder, jajników
• nowotwory jajników, piersi, płuc, prostaty, całego układu pokarmowego

Do wykonania badań podstawowych mogą skłaniać objawy takie jak:

• osłabienie, brak energii
• bladość, zawroty głowy
• pogorszenie stanu skóry lub włosów
• senność po posiłkach
• stałe poczucie zimna
• niewyjaśniony wzrost lub spadek masy ciała
• wzmożony lub obniżony apetyt
• zwiększone, zmniejszone bądź utrudnione oddawanie moczu
• zbyt niskie lub wysokie ciśnienie
• zaburzenia rytmu serca, kołotania
• ból w klatce piersiowej, duszność
• nudności, wymioty, bóle brzucha
• przedłużające się biegunki lub zaparcia
• zażółcenie skóry, białek oczu
• obrzęki kończyn
• nawracające infekcje
• powiększone węzły chłonne
• wyczuwalne guzy w różnych miejscach ciała
• częste siniaczenie i krwotoki bez przyczyny

Najczęściej wybierane badania

• Morfologia krwi
  Morfologia to rutynowe badanie krwi
• TSH
  Oznaczenie TSH jest podstawowym badaniem służącym do rozpoznawania chorób tarczycy
• FT3
  Badanie wykonywan jest w celu sprawdzenia stanu funkcjonowania tarczycy
• FT4
  Badanie wykonywane przy podjerzeniu chorób tarczycy
• Kwas foliowy
  Badanie wykonuje się przy rozpoznaniu anemii
• Witamina B12
  Badanie wykonuje się w celu rozpoznania przyczyny niedokrwistości lub neuropatii
• PSA wolny
  Badanie stosuje się w monitorowaniu przebiegu raka prostaty
• Magnez
  Badanie wykonywane w diagnostyce zaburzeń nerwowo – mięśniowych